Salam sejahtera semua. Ini merupakan Esei Kenegaraan yang Abhen buat tahun lepas. Esei ini telah diangkat sebagai tempat ketiga membawa wang tunai RM2000. Penyampaian hadiah telah berlangsung di Imperial Hotel, Kuching pada 18 Oktober 2014.
Memperkasakan Peranan Rukun Negara Ke Arah Membina Malaysia Yang Harmoni
Dan Progresif
Pendahuluan
Era pascaperindustrian dan
pascaglobalisasi yang serba mencabar akal dan minda kita telah menyaksikan 57
tahun negara kita sudah merdeka dan merupakan salah sebuah negara sedang
membangun dan yang paling pesat membangun. Kesemua usaha ini datangnya dari
segenap lapisan rakyat sama ada pemimpin mahu pun rakyat jelata yang menyumbang
keringat dalam usaha untuk menjadikan bumi bertuah ini sebagai sebuah negara
yang disegani setelah meniti suatu tempoh penjajahan yang cukup lama iaitu selama
446 tahun. Jika ditelusuri alur-alur kemerdekaan negara kita dapat mengimbau
kembali peristiwa pahit 13 Mei 1969 yang menggegarkan negara pada ketika itu.
Peristiwa 13 Mei 1969 yang merupakan
satu titik hitam dalam sejarah negara telah menyedarkan kita betapa pentingnya
perpaduan dan keharmonian kaum dipupuk dalam kalangan rakyat Malaysia. Oleh
itu, kefahaman tentang sejarah negara amat penting untuk membolehkan kita
memahami keadaan masa kini bagi menyusun perancangan dimasa hadapan. Bertitik
tolak daripada peristiwa itu telah menzahirkan satu ideologi kebangsaan yang
dinamakan sebagai Rukun Negara. Rukun Negara diperkenalkan pada 31 Ogos 1970
dan telah digubal oleh Majlis Perundingan Negara. Oleh itu, Rukun Negara
disifatkan sebagai ideologi kebangsaan yang difikirkan boleh mengeratkan
perpaduan kaum memandangkan masyarakat akan mempunyai fikiran, perasaan dan
nilai-nilai yang sama. Kemapanan fikiran membawa kita merungkai dan
menginterpretasikan peranan Rukun Negara ke arah membina Malaysia yang harmoni
dan progresif. Jelaslah, masyarakat konvensional haruslah membuat anjakan
paradigma untuk memperkasakasan peranan Rukun Negara ke arah membina negara Malaysia
yang harmoni dan progresif.
Wadah Perpaduan Kaum
Malaysia terdiri daripada pelbagai
bangsa, agama dan budaya. Berdasarkan Buletin Perangkaan Malaysia (terbitan
Disember 2009), anggaran jumlah penduduk di Malaysia seramai 28.46 juta orang.
Dalam pada itu, kepelbagaian etnik di Malaysia dapat menyaksikan peranan utama
Rukun Negara iaitu menjadi wadah dalam mencapai perpaduan kaum. Dalam usaha
memperkasakan peranan Rukun Negara, kesedaran untuk mewujudkan perpaduan kaum
di negara berbilang kaum di Malaysia ini adalah satu tanggungjawab yang berat.
Teras utama untuk mewujudkan perpaduan kaum adalah untuk menyedari bahawa
manusia itu dijadikan Allah SWT berbangsa-bangsa, berkaum-kaum, bersuku-suku
dan sebagainya. Prinsip Rukun Negara mengajar kita erti sebenar kehidupan agar
kita saling mempelajari, saling berinteraksi dan saling bertolak ansur. Namun,
manusia akan menggunakan perbezaan untuk mencetuskan konflik kerana perkara
kecil diperbesar-besarkan dan dimomok-momokkan bagi menimbulkan pertelagahan. Oleh
itu, Rukun Negara yang dibentuk oleh pemimpin Malaysia adalah untuk mengatasi
segala perbezaan yang terdapat dalam masyarakat berbilang kaum di negara ini.
Selain itu, semua rakyat hendaklah
mendukung cita-cita untuk membentuk satu bangsa dan negara di mana
masyarakatnya menganggap diri mereka sebagai rakyat Malaysia tanpa mengira
kaum, keturunan dan kepercayaan masing-masing. Rakyat negara ini terdiri
daripada pelbagai kaum, adat resam, budaya yang pelbagai, pasti wujud pandangan
yang berbeza daripada segala sudut dan persoalan. Keadaan ini bertambah rumit
lagi kerana wujud ketidakseimbangan ekonomi antara kaum. Walaupun wujud
unsur-unsur perbezaan ini, Rukun Negara akan dapat membentuk satu bangsa yang
bersatu padu di mana semua rakyat tanpa mengira kaum mempunyai semangat
kesetiaan dan perasaan cinta terhadap negara. Pengalaman dan penghayatan
terhadap prinsrip-prinsip Rukun Negara akan boleh membentuk semangat kecintaan
dan patriotik kepada semua rakyat tanpa mengira kaum, agama, adat resam,
budaya, dan fahaman politik. Rukun Negara adalah doktrin penyatuan untuk semua
rakyat Malaysia bagi membentuk sebuah Negara Bangsa yang berdaulat dan
bermaruah. Jelaslah, unsur-unsur yang terkandung dalam Rukun Negara bersifat
umum sekali gus berperanan mengeratkan hubungan pelbagai kaum di negara ini.
Mewujudkan Identiti Yang Sama
Sementelahan itu, dalam usaha menggembleng tenaga memperkasakan
peranan Rukun Negara ke arah membina Malaysia yang harmoni dan progresif dengan
berusaha mewujudkan identiti yang sama dalam kalangan rakyat. YAB Dato’ Seri
Mohd. Najib Tun Abd. Razak menjelaskan bahawa rakyat pelbagai kaum dan agama di
Malaysia harus berfikir melepasi sempadan kaum masing-masing dan bukan
bertindak atas kepentingan sendiri. Dalam mewujudkan identiti yang sama dalam
kalangan rakyat, bangsa Malaysia yang hendak dilahirkan ialah satu bangsa yang
bersatu padu, mempunyai masa depan yang sama dan dikongsi bersama, sejahtera
dan bersatu padu antara wilayah atau kumpulan etnik, hidup dalam keadaan
harmoni dan berkongsi dengan cara yang adil. Sementara itu, untuk mewujudkan
identiti yang sama dalam kalangan rakyat kita haruslah menghapuskan perasaan
kedaerahan (parochialisme) dan perkauman (raisme), sebaliknya digantikan dengan
semangat perpaduan. Rakyat Malaysia mempunyai unsur etniksiti yang merujuk
kepada rasa kekitaan yang kuat dalam sesuatu kumpulan etnik. Selain itu, unsur
etnosentrisme dan diskriminasi juga haruslah dilupuskan agar bangsa Malaysia
yang diidamkan oleh pemimpin negara bukanlah angan-angan Mat Jenin semata-mata.
Oleh itu, jika seluruh rakyat Malaysia menyingkirkan unsur perkauman,
etniksiti, etnosentrisme dan diskriminasi yang ibarat virus HIV yang boleh
mengancam nyawa itu berhabis-habisan sehingga ke akar umbi maka status bangsa
Malaysia akan terlakar dalam sejarah baharu dunia. Jika semua masyarakat
berganding bahu, ibarat ke bukit sama didaki, ke lurah sama dituruni, insyallah
perkara ini akan menjadi kenyataan dan identiti yang sama dalam kalangan rakyat
dapat dicapai dengan jayanya.
Memelihara dan Mengekalkan Prinsip Demokrasi
Dalam pada itu, Rukun Negara juga
berperanan untuk memelihara dan mengekalkan prinsip demokrasi dalam kalangan
rakyat dan juga kerajaan iaitu rakyat dan kerajaan hendaklah menghormati
prinsip demokrasi dan melaksanakannya dengan penuh tanggungjawab. Sudah terang
lagi bersuluh bahawa negara Malaysia mengamalkan Sistem Demokrasi Berparlimen
dan Raja Berperlembagaan dengan Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong
sebagai Ketua Negara dan sistem beraja juga diamalkan di setiap negeri, dan
Yang di-Pertua Negeri bagi negeri-negeri yang tidak beraja. Oleh itu, dalam
memperkasakan peranan Rukun Negara ke arah menjadikan negara Malaysia sebagai
sebuah negara yang harmoni dan progresif seantero dunia sedia maklum bahawa
Seri Paduka Baginda, Raja-Raja dan Yang di-Pertua Negeri adalah lambang
perpaduan rakyat. Maka setiap warganegara Malaysia hendaklah menumpukan sepenuh
taat setia, jujur dan ikhlas kepada Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong.
Kendatipun, di peringkat negeri pula rakyat dikehendaki menumpukan taat setia
kepada raja yang memerintah negeri tempat mereka bermastautin tanpa
mengurangkan taat setia kepada Yang di-Pertuan Agong.
Di
samping itu, prinsip demokrasi yang diamalkan di negara ini merupakan satu
prakarsa yang relevan dengan kehendak zaman dan diterima oleh masyarakat
konvensional pada masa kini. Dalam usaha memperkasakan peranan Rukun Negara
untuk memelihara dan mengekalkan prinsip demokasi untuk mewujudkan negara
Malaysia sebagai sebuah negara yang harmoni dan progresif seperti yang
diimpikan oleh setiap lapisan masyarakat. Dalam konteks perhubungan rakyat dan
Raja, rakyat harus mencurahkan kesetiaan kepada Raja manakala Raja atau
pemerintah harus menyediakan perlindungan kepada negara dan seluruh rakyat
jelata. Hubungan timbal balas ini meletakkan asas kesetiaan tidak berbelah
bahagi dalam kalangan rakyat lantas membentuk semangat kebangsaan yang dapat
menyatupadukan semua rakyat. Sebagai contoh, jika seseorang rakyat Malaysia yang
berada di luar negara mengalami kesusahan, maka kedutaan negara kita sebagai
wakil Yang di-Pertuan Agong bertanggungjawab untuk membantunya. Peribahasa
Melayu berbunyi, “di mana bumi dipijak, di situ langit dijunjung” seharusnya
menjadi amalan rakyat Malaysia. Justeru, setiap rakyat Malaysia sewajarnya
mengetahui asal usul masing-masing supaya tidak akan lupa kedudukannya di mata
pihak lain. Jelaslah, sikap rendah diri dan memahami akan kepentingan orang
lain dapat membentuk perpaduan dalam kalangan masyarakat kita.
Membentuk Masyarakat Liberal
Dalam pada itu, penggubalan Rukun
Negara juga dapat membentuk sebuah masyarakat Malaysia yang liberal dalam
pengertian bebas mengamalkan cara hidup dan bebas menyuarakan pendapat serta
membuat pilihan. Malaysia sebuah negara yang unik kerana mempunyai pelbagai
kaum dan kebanyakan daripada agama utama di dunia dianuti oleh penduduknya yang
berbilang kaum. Usaha memperkasakan peranan Rukun Negara dalam membentuk
masyarakat liberal sangat relevan dilakukan untuk mewujudkan bangsa Malaysia
yang bersifat terbuka dan sanggup menerima. Sikap liberal itu jelas dilihat
daripada penerimaan masyarakat Malaysia sendiri terhadap dasar yang telah
dilaksanakan di negara ini waima negara ini terdiri daripada masyarakat majmuk.
Oleh itu, Malaysia telah diasaskan sebagai sebuah negara yang telah mencapai
kemerdekaan dan agama Islam telah dijadikan sebagai agama rasmi negara tetapi
kebebasan beragama masih wujud dan penganut agama lain dibenarkan menganut
kepercayaan masing-masing. Di samping itu, ciri-ciri masyarakat yang bersifat
liberal adalah seperti sanggup bertolak ansur, bebas mengamalkan adat dan
kebudayaan tersendiri dan mementingkan kesetiaan kepada negara. Sebagai contoh,
program ‘Citrawarna’ yang diadakan setiap tahun menonjolkan kebudayaan
negeri-negeri berbeza, selain daripada meningkatkan sektor perlancongan negara.
Jelaslah, masyarakat liberal yang dibentuk daripada usaha memperkasakan peranan
Rukun Negara dapat melahirkan sebuah negara maju setanding dengan negara-negara
maju ketika ini yang harmoni dan progresif.
Melahirkan Masyarakat Progresif
Di samping itu, peranan Rukun Negara
mampu melahirkan masyarakat yang progresif dalam pengertian menggalakkan
masyarakat mencari ilmu tanpa mengira sumber untuk membangunkan negara selaras
dengan perkembangan sains dan teknologi. Bijak pandai pernah berkata ‘menuntut
ilmu biar sampai ke negara China’. Pepatah itu sendiri menyatakan bahawa betapa
pentingnya ilmu pengetahuan dalam menghadapi dunia globalisasi pada masa kini
kerana ledakan maklumat yang hanya berada di hujung jari. Masyarakat yang
berilmu pengetahuan yang tinggi akan menjadi kepada tunggak kejayaan sesebuah
negara dalam mencipta sesuatu kejayaan yang diimpikan oleh negara dan mencapai
status sifar golongan buta huruf.
Selain
itu, dalam arus perkembangan dunia yang semakin canggih, sains dan teknologi
memainkan peranan yang penting dalam membawa kemajuan ekonomi dan material ke
dalam sesuatu masyarakat. Oleh itu, amat jelas peranan Rukun Negara dalam
melahirkan masyarakat Malaysia yang progresif dan berdaya saing. Malaysia juga
dalam usaha untuk menjadi sebuah negara industri yang benar-benar maju mesti
membentuk sebuah masyarakat sains yang progresif. Kecanggihan ciptaan teknologi
pada masa kini haruslah diaplikasi dengan baik di negara ini agar negara
Malaysia berdiri sama tinggi dan duduk sama rendah bersama-sama mengorak
langkah sederap dengan negara lain. Jelaslah, untuk menjadi negara industri
yang benar-benar maju rakyat Malaysia tidak boleh berpuas hati apabila dapat
memanfaatkan teknologi yang sedia ada sahaja, tetapi mesti terus maju satu
langkah lagi sebagai penyumbang kepada pembentukan peradaban sains dan
teknologi pada masa hadapan. Oleh itu, inilah wawasan mantan Perdana Menteri
Malaysia yang keempat Tun Dr. Mahathir Mohamed apabila membicarakan tentang pembentukan
masyarakat sains yang progresif.
Mencipta Satu Masyarakat yang Adil
Lain daripada itu, semua rakyat
tanpa mengira kaum, agama, keturunan dan ideologi mempunyai peluang sama
menikmati kekayaan negara. Masyarakat yang adil akan wujud di negara ini
sekiranya kekayaan negara dibahagikan dengan adil dan saksama. Bagi mencapai
tujuan ini pihak-pihak yang kurang berkemampuan akan dibantu supaya mereka
mempunyai peluang yang sama untuk bersaing dengan lebih maju. Masyarakat adil
yang dicita-citakan akan bebas daripada penindasan terhadap individu ataupun
penindasan sesuatu golongan terhadap yang lain. Peluang dan kesamarataan kepada
setiap rakyat Malaysia terbuka luas tanpa mengira kaum, agama dan sempadan
geografi.
Dalam memperkasakan peranan Rukun
Negara untuk membina negara Malaysia ke arah yang lebih harmoni dan progresif
kita harus memandang kepada sudut masyarakat yang adil dan saksama. Masyarakat
yang adil bukan sahaja dari bidang sosial dalam lapisan masyarakat sahaja
tetapi mencakupi bidang politik, pendidikan, ekonomi dan kebudayaan. Dari aspek
ekonomi pula, pertumbuhan ekonomi yang pesat tanpa pengagihan kekayaan negara
secara adil dan saksama bukanlah ciri maysarakat dan negara yang benar-benar
maju. Sesebuah negara yang telah mencapai status negara industri yang kaya
tidak boleh dianggap negara maju selagi masih wujud kelompok-kelompok miskin
yang hidup melarat. Oleh itu pengagihan kekayaan secara adil dan saksama dalam
kalangan rakyat perlu diteruskan. Dalam membangunkan ekonomi negara jangan ada
golongan masyarakat yang ditindas dan diboikot daripada mengecapi kekayaan yang
semestinya perlu dikongsi bersama.
Dalam
bidang pendidikan pula ketaksamaan peluang pendidikan merupakan isu yang hangat
diperbincangkan ketika ini akibat impak status ekonomi terhadap pencapaian dan
ketaksamaan ras serta etnik dalam pencapaian akademik. Unsur-unsur yang
menggalakakan ketaksamaan dan ketidakadilan dalam bidang pendidikan disebabkan
oleh kelas sosial dalam lapisan masyarakat yang berbeza. Selain itu, faktor
jantina juga merupakan faktor ketaksamaan dalam bidang pendidikan. Kumpulan
minoriti dan kumpulan berkeperluan khas juga sering kali menjadi topik khas
dalam membincangkan ketaksamaan dalam pendidikan yang terjadi di negara ini.
Oleh itu, kerajaan janganlah memandang enteng terhadap masalah ini kerana nila
setitik akan rosak susu sebelanga. Pelbagai prakarsa haruslah diambil dan usaha
memperkasakan peranan Rukun Negara juga dapat membendung isu ketaksamaan dalam
pelbagai bidang ini kerana masyarakat yang berpegang kepada prinsip Rukun
Negara akan mempunyai sifat adil dan saksama dalam diri mereka.
Memperkukuhkan Ketahanan Nasional
Seterusnya, usaha memperkasakan
peranan Rukun Negara juga menyumbang kepada memperkukuhkan ketahan nasional
bagi menjaga nama baik negara daripada tercemar dek kerana isu-isu yang tidak
diingini berlaku. Oleh itu, untuk memperkukuhkan ketahanan nasional dalam
kalangan rakyat Malaysia, pihak kerajaan bertanggungjawab telah menubuhkan
antaranya Majlis Perpaduan Negara dan juga telah memasukkan unsur-unsur Rukun
Negara di dalam agensi kerajaan dan juga badan-badan pertubuhan bukan kerajaan
seperti yang kita dapat lihat pada ketika ini. Di samping itu, unsur-unsur
Rukun Negara ini juga telah dimasukkan di dalam kurikulum sekolah untuk
mendedahkan kepada pelajar sejak dari peringkat prasekolah di negara ini.
Dalam
usaha kita memperkasakan peranan Rukun Negara ke arah membina Malaysia yang
harmoni dan progresif kita harus cakna bahawa semangat yang terkandung di dalam
kelima-lima prinsip Rukun Negara seolah-olah semakin dilupakan oleh generasi
muda pada masa kini. Oleh itu, agak tidak keterlaluan sekiranya boleh dikatakan
ramai yang tidak mengingati kesemua prinsip Rukun Negara sekiranya ditanya
kepada mereka. Mereka tidak begitu menghayati roh sebenarnya kewujudan Rukun
Negara ini seperti mana yang diinginkan oleh pucuk kepimpinan negara. Keadaan
sebegini amat berbahaya kepada negara yang dihuni oleh penduduk pelbagai kaum.
Beberapa peristiwa yang berlaku memberikan gambaran bahawa prinsip Rukun Negara
seolah-olah sudah dilupakan serta tidak relevan dalam kehidupan pada hari ini.
Justeru itu rakyat Malaysia haruslah menghidupkan kembali semangat yang digaris
oleh prinsip Rukun Negara bagi memperkukuhkan lagi keharmonian yang terbina
dalam kalangan kaum agar tidak tergelincir kerana sekiranya ikatan perpaduan
tidak kukuh dan teguh kerana bila-bila masa sahaja peristiwa seperti 13 Mei
1969 berulang kembali seperti pisang yang berbuah dua kali.
Penutup
Intihanya, dalam memperkasakan
peranan Rukun Negara ke arah membina Malaysia yang harmoni dan progresif kita
harus membuka fikiran seluas padang pasir dan membuka hati agar seputih salju
dalam menggembleng tenaga bagi mencapai misi kudsi negara itu. Kebijaksanaan
kerajaan dan masyarakat memanifestasikan fikiran untuk meluaskan horizon
pemikiran dalam menyusun strategi yang proaktif dalam usaha memperkasakan
peranan Rukun Negara agar ia menjadi realiti dan bukanlah hanya fantasi belaka.
Kemajuan negara meniti arus pemodenan yang berteraskan gagasan Satu Malaysia
mutakhir ini haruslah menggabungjalinkan elemen yang akan membuahkan hasil
kepada negara. Kita jangan sesekali mendabik dada atas kejayaan yang dikecapi
tetapi harus membuka mata dan belajar daripada pengalaman agar Wawasan 2020
yang diimpikan dapat dicapai setiap cabarannya dan bukanlah hanya melepasi
tahun 2020 itu semata-mata. Peranan Rukun Negara dalam membina negara Malaysia
ke arah yang harmoni dan progresif bukanlah sesuatu yang mustahil jika seluruh
masyarakat berganding bahu memperkasakan peranan Rukun Negara seperti yang
telah diuar-uarkan selama ini. Oleh itu, memetik kata-kata Tunku Abdul Rahman
Putra Al-Haj, 1969 yang berbunyi ‘13 Mei merupakan satu pengalaman dan
pengajaran yang tidak dapat kita semua lupakan buat selama-lamanya, kerana
kejadian itu dapat menunjukkan kepada kita semua tentang bahaya-bahaya yang
boleh timbul sekiranya kita terlampau lalai atau cuai.’
(2,403 patah perkataan)
Bibligrafi
Buku:
1.
Abd Rahim Abd Rashid (2004), Patriotisme
Agenda Pembinaan Bangsa. Kuala Lumpur: Utusan Publications &
Distributors Sdn Bhd,
2.
Asnarulkhadi Abu Samah dan Jayum A.Jawan (1997). Kenegaraan Malaysia. Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia.
3.
Hasnah Hussin dan Mardiana Nordin (2007). Pengajian Malaysia. Kuala Lumpur: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
4.
Ishak Saat (2009). Malaysia 1945-2000.
Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd,
5.
Koleksi Esei Pemenang Peraduan
Mengarang Esei Kenegaraan 2013. Sarawak: Bahagian Penerbitan Dasar Negara, Jabatan
Penerangan Malaysia, Sarawak. 2013.
6.
Meniti Catatan Sejarah Koleksi
Artikel 2002-2003. Arkib Negara Malaysia, Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Warisan
Malaysia 2005.
7.
Mohd. Syahrul Hanafi (2007). Menghormati
Lambang Kebangsaan. Kuala Lumpur: Percetakan Tatt Sdn. Bhd.
8.
Noriati A. Rashid, Boon Pong Ying, Sharifah Syed Ahmad dan Zuraidah A.
Majid (2014). Budaya dan Pembelajaran.
Shah Alam: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
9.
Ruslan Zainuddin, Mohd. Mahadee Ismail dan Zaini Othman (2005). Kenegaraan Malaysia. Shah Alam: Oxford Fajar Sdn. Bhd.
10. Tunku Abdul Rahman (2007). 13 MEI Sebelum dan Selepas. Kuala
Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.
Laman Web:
6.
Pendapat Tokoh Yang Boleh Digunakan
Untuk Mengindahkan Lagi Penulisan Karangan. Diakses daripada www.farihinzul.blogspot.com.
No comments:
Post a Comment